به گزارش روابط عمومی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، باقر قرمزچشمه، دانشیار پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، در گفتوگو با روزنامه صمت، تأکید کرد که آبخیزداری بدون حضور جدی حاکمیت و مشارکت مؤثر مردم، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. وی مهمترین چالش آبخیزداری را ضعف تأمین بودجه و نبود سازوکارهای مشخص برای جلب مشارکت مردمی دانست و گفت: «فعالیتهای آبخیزداری غالباً فاقد منافع مستقیم برای مردم هستند، به همین دلیل حضور حاکمیت در این حوزه اجتنابناپذیر است.»
او با اشاره به آغاز برخی اقدامات برای مشارکت جوامع محلی، خاطرنشان کرد: برای توسعه این رویکرد باید پروژههای الگویی اجرا شود تا مردم نسبت به منافع ملموس این مشارکتها اطمینان پیدا کنند. قرمزچشمه همچنین بر لزوم پژوهشهای اجتماعی برای شناسایی موانع فرهنگی و تدوین الگوهای مشارکتی بومی در هر منطقه تأکید کرد و افزود: «نمیتوان نسخه واحدی برای تمام کشور پیچید. باید بر اساس ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی، مدلهای خاص طراحی و اجرا شود.»
وی یکی از راهکارهای مهم را تعریف شفاف جایگاه، حقوق و مسئولیتهای مردم در قالب مدیریت جامع حوزه آبخیز عنوان کرد و گفت: «اگر مردم بدانند مشارکتشان چه نتایجی به همراه دارد، میتوانیم بسیاری از مشکلاتی مانند تخریب پوشش گیاهی، سیلابهای مخرب، و بهرهبرداری بیرویه از منابع را کاهش دهیم.» به گفته او، سازوکارهایی مانند ارائه مشوقهای اقتصادی، حمایت از دامداران در دورههای خشکسالی، و واگذاری بهرهبرداری از پروژهها به مردم، میتواند مشارکت را نهادینه کند. وی تصریح کرد که در سازههای بیولوژیکی و بایومکانیکی نیز مشارکت مردم نهتنها ممکن بلکه اثربخش است، مشروط بر اینکه دولت نقش پشتیبانیکننده و تسهیلگر را ایفا کند.