گروه مهندسی رودخانه و سواحل
* معرفی گروه پژوهشی:
مسیل‌ها، آبراهه‌ها و رودخانه‌ها شریان‌های اصلی پیکره حوزه‌های آبخیز به‌شمار رفته که نقش اساسی را در حیات و بقاء آبخیزنشینان و منابع طبیعی زیستی و غیر زیستی ایفا می‌کنند. اصولاً کهن‌ترین تمدن‌های بشری در کرانه رودخانه‌ها استقرار و رشد کرده‌اند و استفاده بهینه و ساماندهی آنها، شاخص رشد اقتصادی-اجتماعی پایدار هرجامعه به‌شمار می‌رود. لذا حفاظت و ساماندهی صحیح رودخانه‌ها موجب افزایش بهره‌وری از منابع طبیعی و کاهش خسارات سیل و فرسایش می‌شود. سواحل طولانی کشور ایران نیز از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی از اهمیت زیادی برخوردار بوده و حفاظت و عمران مناطق ساحلی به منظور کاهش مشکلات و بهره‌برداری بهینه از منابع طبیعی عظیم ساحلی و دریایی دارای اهمیت حیاتی است. از طرفی مناطق ساحلی که عمدتاً در پایاب حوزه‌های آبخیز قرار دارند، جایگاه استقرار بخش قابل ملاحظه‌ای از جوامع و فعّالیت‌های آبخیزنشینان می‌باشند.
بر اساس مستندات و اسناد بالادستی وزارت جهاد کشاورزی وظایف اساسی و گسترده‌ای را در زمینه‌های مدیریت مناطق ساحلی، عمران روستاها، حفاظت از جنگل‌ها و مراتع، حفاظت خاک و مدیریت آبخیزها، حفاظت از اراضی مستحدثه ساحلی، شیلات و تامین منابع آب کشاورزی به عهده دارد و همچنین عضو کمیته ملی کاهش بلایای طبیعی می‌باشد. تحقیقات مهندسی رودخانه و سواحل جایگاه ویژه‌ای در دستیابی به الگوی بهینه یکپارچه حوزه آبخیز داشته و بدون بررسی خصوصیات فیزیکی، مورفولوژیکی، رسوبی، هیدرولوژیکی و هیدرودینامیکی رودخانه‌ها و سواحل و کاربری‌های حاضر و آتی آنها قابل دستیابی نیست. از اینرو گروه تحقیقات مهندسی رودخانه‌ها و سواحل همسو با دیگر گروه‌های تحقیقاتی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور اهداف، چشم انداز و مأموریت‌هایی را جهت تحقق اهداف سازمانی پژوهشکده متصور شده است. در همین راستا، گروه تحقیقات مهندسی رودخانه و سواحل مجهز به نیروی انسانی با تجربه و تجهیزات و زیرساخت‌های منحصربفرد در سطح کشور و حتی خاورمیانه نیز شده است.
از مجموع ۳ سوله محل استقرار این پژوهشکده، ۲ سوله آن به آزمایشگاهها و مدلهای فیزیکی مهندسی رودخانه ها و سواحل اختصاص دارد و در آن از آخرین تجهیزات و ابزار مرتبط در تحقیقات شناسایی ویژگیهای هیدرولوژیکی، هیدرولیکی و رسوبی و سازه‌های مکانیکی و بیومکانیکی حفاظت و ساماندهی همچون دیوارهای ساحلی، موج شکن‌ها، اپیها، آب‌شکنها و دیگر سازه‌های هیدرولیکی استفاده می‌شود. در طی سال‌ها فعالیت این گروه دستاوردهای متعدد و اختصاصی حفاظت و ساماندهی رودخانه‌ها و سواحل حاصل شده و دانش فنی مرتبط از طریق آموزش تعداد بسیاری از همکاران ستادی و استانی، دانشجویان و چاپ و نشر چندین کتاب و مقالات ISI، علمی-پژوهشی و کنفرانسی توسعه داده شده است.
* هدف کلی (Overall objective):
– دستیابی به برنامه استراتژیک حفاظت، بازیافت و ساماندهی رودخانه‌ها و سواحل
* اهداف اختصاصی (Specific Objectives)
– شناسایی ویژگی‌ها و فرایندهای رسوبی، هیدرولوژیکی و هیدرولیکی رودخانه‌ها و سواحل
– شناسایی نوع، ابعاد و روشهای کنترل مخاطرات محیطی رودخانه‌ها و سواحل
– دستیابی به روشهای بهینه حفاظت و ساماندهی رودخانه‌ها و سواحل
– دستیابی به الگوی بهینه اقدامات مدیریتی حفاظت و ساماندهی رودخانه‌ها و سواحل
– دستیابی به الگوی بهینه پایش اقدامات انجام شده حفاظت و ساماندهی رودخانه‌ها و سواحل
* رویکردهای دستیابی به اهداف (Approaches)
– رویکرد شناسایی ویژگی‌ها، مسائل و چالش‌های مسیل‌ها، آبراهه‌ها، رودخانه‌ها و سواحل کشور
– رویکرد حفاظتی از منابع طبیعی زیستی و غیر زیستی مسیل‌ها، آبراهه‌ها، رودخانه‌ها و سواحل کشور
– رویکرد ساماندهی منابع طبیعی زیستی و غیر زیستی مسیل‌ها، آبراهه‌ها، رودخانه‌ها و سواحل کشور
– رویکرد بازیافت و احیاء منابع طبیعی زیستی و غیر زیستی مسیل‌ها، آبراهه‌ها، رودخانه‌ها و سواحل کشور
– رویکرد مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی
– رویکرد تحقیق و توسعه روشها و فناوری‌های حفاظت و ساماندهی رودخانه‌ها و سواحل
* ابزار و زیرساختها (Infrastructures and Tools)
– فلوم و حوضچه امواج منظم و نامنظم (Wave simulator)
– آزمایشگاه هیدرولیک مهندسی رودخانه
– تجهیزات اندازه‌گیری میدانی رودخانه‌ای و دریایی
* وظایف
۱- نظارت بر اجرای صحیح سیاست‌های پژوهشی در زمینه‌های رودخانه و سواحل
۲- همکاری با سایر گروه‌های پژوهشی
۳- بررسی و ارائه طرح‌های پیشنهادی بخش‌ها به شورای پژوهشی
۴- تعریف طرح‌های جامع، محوری و موضوعی در سطوح ملی و منطقه ای
۵- تشکیل گروه‌های کارشناسی ویژه برحسب نیاز
۶- شناخت مشکلات و چالش‌های تحقیقاتی رودخانه و سواحل
۷- بررسی و شناخت مشکلات مناطق بحرانی از طریق اعزام گروه‌های تحقیقاتی و کارشناسی
۸- تعیین معیارهای لازم جهت تعریف طرح‌های تحقیقاتی کاربردی و طرح‌های پیشاهنگ
۹- تعیین دامنه فعالیت‌های گروه تحقیقاتی
۱۰- تشکیل کمیته فنی در گروه
۱۱- شناخت وضعیت سواحل کشور
۱۲- تحقیق و بررسی در زمینه فرآیند فرسایش و رسوب در سواحل کشور
۱۳- تحقیق و بررسی در زمینه روشهای حفاظت سواحل
۱۴- تحقیق و بررسی در زمینه روشهای اصلاح و عمران اراضی ساحلی کشور
۱۵- تحقیق و بررسی در زمینه حفظ و توسعه محیط زیست سواحل کشور
۱۶- تحقیق و بررسی در زمینه هیدرودینامیک امواج
۱۷- تحقیق و بررسی در زمینه روشهای نوین تحقیقات حفاظت سواحل
۱۸- شناخت و بررسی ویژگیهای رودخانه‌ها و مسیل‌های کشور و تهیه بانک اطلاعاتی
۱۹- تحقیق و بررسی در زمینه علل و مکانیزم وقوع فرسایش در رودخانه‌ها و مسیل‌های کشور و بهینهسازی روشهای مهار فرسایش
۲۰- تحقیق و بررسی در مورد مکانیزم انتقال رسوب و رسوبگذاری در رودخانه‌ها و مسیل‌های کشور و ارائه روشهای بهینه مهار رسوب
۲۱- محاسبات سیل در رودخانه‌ها و مسیل‌ها و بهینهسازی روشهای مهار سیل
۲۲- بررسی علل و مکانیزم وقوع تغییرات مورفولوژیکی در رودخانه‌ها و مسیل‌ها
۲۳- بررسی و بهینهسازی انواع روشهای ساماندهی (مکانیکی، بیولوژیکی و تلفیقی ) در رودخانه‌ها و مسیل‌ها و ارزیابی فنی و اقتصادی طرح‌های اجرا شده
۲۴- بررسی هیدرولیک جریان و رسوب در آبگیرها و ارائه معیارها و استانداردهای طراحی
۲۵- شناخت کیفیت آب رودخانه‌ها و مسیل‌ها و منابع آلاینده و ارائه روشهای کنترل آلودگی
۲۶- تحقیق و بررسی در مورد روشها و ابزارهای نوین تحقیقات مهندسی رودخانه
*اعضا:
|
ردیف
|
نام و نام خانوادگی
|
عنوان پست یا سمت
|
سطح مدیریت
|
توضیحات
|
|
گروه پژوهشی مهندسی رودخانه و سواحل
|
|
1
|
محمدرضا غریب رضا
|
رییس گروه (عضو هیأت علمی)
|
مدیر
|
|
|
2
|
سیداحمد حسینی
|
معاون گروه (عضو هیأت علمی)
|
مدیر
|
|
|
3
|
محمد رستمی
|
عضو هیأت علمی
|
پژوهشگر
|
|
|
4
|
روح انگیز اختری
|
عضو هیأت علمی
|
پژوهشگر
|
|
|
5
|
علیرضا حبیبی
|
کارشناس
|
کارشناس
|
|
|
6
|
مهدی رحمانی جوینانی
|
کارشناس
|
کارشناس
|
|
|
7
|
نظام اصغری پور دشت بزرگ
|
کارشناس
|
کارشناس
|
|