گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم

* معرفی گروه پژوهشی:

گروه خشکسالی و تغییر اقلیم با پایش نمایه‌های مختلف خشکسالی و تغییر اقلیم، امکان وقوع دوره‌های خشک و شدت‌های احتمالی آنها را به مدیران و برنامه‌ریزان اطلاع می‌دهد. از آنجایی که فعالیت‌های مختلف کشاورزی و صنایع وابسته به آن، نخستین بخش‌هایی هستند که تحت تاثیر این پدیده قرار می‌گیرند، گروه تحقیقات خشکسالی و تغییر اقلیم در پژوهشکده تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری ایجاد گردید تا از طریق پایش، پیش‌بینی و مدیریت ریسک، آمادگی رویارویی با این پدیده و تهیه و اجرای بهنگام برنامه‌های مناسب برای کاهش خسارت‌های احتمالی آنها را فراهم آورد. این گروه از تجربه سازمان‌های جهانی فعال نیز در این زمینه استفاده می‌نماید. داده‌های مختلف هواشناسی در آخر هر ماه از سازمان‌های هواشناسی و وزارت نیرو دریافت و پس از کنترل کیفیت و پالایش برای ساخت نمایه‌های مختلف خشکسالی و تغییر اقلیم مورد استفاده قرار می‌گیرند. شدت و گستره این پدیده و مقدار کمبود آب مناطق مختلف کشور به صورت نقشه و نمودار به همراه تحلیل‌های اقلیم‌شناسی در آخر هر ماه از طریق وب‌سایت و رسانه‌ها در اختیار کاربران و برنامه‌ریزان قرار می‌گیرد. همچنین شدت، گستره و تداوم این پدیده‌ها برای مناطق مختلف کشور با استفاده از مدل‌های مختلف آماری-ریاضی و نیز با بهره‌گیری از نمایه‌های مختلف اقلیمی موثر بر آب و هوای ایران پیش‌بینی و نتایج آن به منظور استفاده در برنامه‌ریزی‌ها از طریق وب‌سایت منتشر می‌شود. استفاده از داد‌ه‌ها و اطلاعات منتشر شده توسط این گروه می‌تواند به برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران در زمینه کشاورزی به وی‍‍ژه کشاورزی دیم، جنگل‌ها، مراتع، تامین آب شرب، محیط زیست و غیره کمک نموده تا با برنامه‌ریزی آگاهانه از دوره‌های خشک و کم‌آب با کمترین خسارات عبور نمایند.

* اهداف :
انجام تحقیقات کاربردی به‌منظور توسعه روش‌های نوین پایش، پیش‌بینی خشکسالی کشاورزی
توسعه روش‌های مدیریت ریسک خشکسالی کشاورزی و ارائه دستورالعمل‌های بهینه و مناسب با شرایط اقلیمی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کشاورزی هر منطقه
شناخت و توسعه روش‌های پایش انواع خشکسالی و تغییر اقلیم و تأثیرات آنها بر پایداری کشاورزی و منابع طبیعی کشور
کنترل و کاهش اثرات خشکسالی و پیشنهاد اصلاح سیاست‌های بخش‌های اجرایی و پژوهشی کشاورزی بر اساس یافته‌های تحقیقاتی
بررسی برنامه های سازگاری با تغییر اقلیم در کشور و اثرات آن بر منابع آب، کشاورزی و منابع طبیعی
ارائه راه‌کارهای مناسب در زمینه کاهش اثرات خشکسالی درجهت حفظ روند تولیدات کشاورزی و حفظ و توسعه منابع طبیعی
سازگاری با کم آبی در مناطق مختلف کشور
توسعه راهبردهای اساسی در زمینه کاهش تأثیرات خشکسالی و تغییر اقلیم بر تولیدات کشاورزی و منابع طبیعی و جوامع روستایی
ارائه سیاست‌ها و استراتژی‌های توسعه‌ای و تنظیمی به دستگاه‌های اجرایی و پژوهشی
ارائه راه‌حل‌های مناسب و روش‌های نوین در امر حفظ و توسعه منابع آب و خاک و استحصال آب، متناسب با شرایط اقلیمی کشور و در جهت کنترل عوا قب پدیده‌های فوق .

* وظایف :
• تهیه بانک اطلاعاتی تصاویر ماهواره‌ای، داده‌های اقلیمی، منابع آب، کشاورزی، اقتصادی
• بررسی روش‌های پایش مداوم رطوبت خاک در مناطق مختلف کشور
• بررسی شاخص‌های مختلف خشکسالی در مناطق مختلف و انتخاب بهترین شاخص
• بررسی مناطق مختلف کشور از لحاظ تغییرات تر‌سالی و خشکسالی
• بررسی وضعیت خشکسالی کشاورزی در دوره های قبل در مناطق مختلف و ارتباط آن با عوامل مختلف
• بررسی آسیب پذیری خشکسالی برای هر منطقه از کشور
• بررسی ارتباط سیگنال‌های اقلیمی با خشکسالی های کشاورزی، هیدرولوژیکی
• توسعه مدل‌های پیش بینی خشکسالی به‌صورت کوتاه‌مدت و بلندمدت
• توسعه مدل‌های پشتیبانی بهینه‌سازی اقدامات لازم در مدیریت ریسک خشکسالی و تغییر اقلیم
• بررسی و توسعه روش‌های مدیریت ریسک خشکسالی کشاورزی به‌منظور کاهش خسارات خشکسالی کشاورزی
• تدوین دستورالعمل‌های اجرایی سازگاری با تغییر اقلیم وخشکسالی با
• شناسایی پتانسیل‌های موجود برای نگهداشت آب جهت جبران کمبود آب کشاورزی در زمان خشکسالی
• طبقه‌بندی مسائل و مشکلات اثرات ناشی از تغییرات اقلیم و شناخت مشکلات و مناطق بحرانی کشور و تعیین اولویت‌های تحقیقاتی
• انجام طرح‌های تحقیقاتی با مشارکت کاربران و سازمان‌های اجرائی و ارائه راه‌‌حل­های اجرائی با مشارکت ذی‌نفعان
• ارائه دستور‌العمل‌ها در زمینه کاهش و کنترل اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی و منابع طبیعی
• بررسی تأثیر اقلیم بر پایداری منابع‌آب، کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست در منطقه و یا حوزه‌های آبخیز

همکاری با سازمان های داخلی و خارجی مرتبط با موضوع فعالیت شامل :
سازمان مدیریت بحران کشور
سازمان محیط زیست
ستاد فن آوری ریاست جمهوری
سازمان کشورهای اکو
مرکز خشکسالی اروپا
سازمان هواشناسی
پژوهشکده اقلیم شناسی
از طریق دفاتر منطقه‌ای و کشوری (IPCC)
از طریق دفاتر این سازمان در فائو (FAO)
ICARDA
دانشگاه‌ها

* اعضا: