گروه مهندسی هیدرولوژی و توسعه منابع آب

* معرفی گروه پژوهشی :

مقدمه: چرخه آب در طبیعت بستر تجدید حیات را به طور پیوسته فراهم می کند. شکل گیری توده های هوای مرطوب و چرخه هیدرولوژیکی در حوزه های آبخیر فرآیند پیچیده ای است . به نحوی که بسیاری از عوامل مرتبط با نوع بارش و نیز توزیع زمانی و مکانی آن هنوز ناشناخته مانده است. سایر مولفه های هیدرولوژیکی مانند نفوذ، رواناب و تبخیر که پس از وقوع بارش در سطح حوزه آبخیز شکل می گیرند، علاوه بر تبعیت از بارش به شرایط فیزیکی حوزه آبخیز نیز وابسته می باشند. شناخت جزئیات و فرآیندهای حاکم بر پدیده های کنترل کننده در چرخه هیدرولوژی به سادگی شرایط فیزیکی حوزه آبخیز وابسته می باشند . شناخت جزئیات و فرآیندهای حاکم بر پدیده های کنترل کننده در چرخه هیدرولوژیکی به سادگی میسر نخواهد بود.

در پروژه‌های مهندسی منابع آب، آبخیزداری و حفاظت خاک، معمولاً مولفه های مختلف هیدرولوژیکی و هیدرومتئولوژیکی به طور تقریبی برآورد می‌شوند. برآوردهای تقریبی می‌تواند خطای زیاد و در نتیجه هزینه‌های اضافی را بر پروژه‌ها تحمیل نماید. بنابراین در اثر این گونه تقریب‌ها، امکان بهره‌برداری بهینه از بخشی از منابع آب نیز از دست خواهد رفت.

ضرورت اجرای تحقیقات کاربردی در زمینه های مختلف هیدرولوژیکی و هیدرومتئولوژیکی در حوزه های آبخیز وجود دارد، تا بر مبنای نتایج آنها بتوان به عوامل مورد نیاز مهندسی در حفاظت و بهره برداری از منابع آب و خاک در حوزه‌های آبخیز با دقت بیشتری دست یافت. از سوی دیگر تخریب شدید و رو به افزایش منابع طبیعی ناشی از بهره‌برداری بی‌رویه از جنگل ها و مراتع و تغییر کاربری اراضی موجب بروز سیلاب‌های پیاپی همراه با خسارات فراوان مالی و جانی گردیده است. برای برنامه‌ریزی و مدیریت جامع در مهار و بهره‌برداری بهینه از جریان های سیلابی باید عوامل موثر در بروز و تشدید سیلاب و خسارات ناشی از آن مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته و راه‌کارهای عملی برای بهره‌برداری بهینه و کاهش خسارات ناشی از سیل ارائه کردند .
گروه مهندسی هیدرولوژی و توسعه منابع آب که از تلفیق بخش های تحقیقات هیدرولوژی و توسعه منابع آب و بهره برداری از سیلاب مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری سابق شکل گرفته است، مامور پیگیری انجام وظایف و ماموریت های دو بخش مذکور می باشد. دو بخش تحقیقاتی مذکور از سال ۱۳۷۲ در راستای تامین اهداف مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، تحقیقات متعددی را شروع نموده و یا در دستور کار خود قرار داده بود. طرح های تحقیقاتی در زمینه ویژگیهای بارش، رواناب، نفوذ، هیدرولوژی برف، پیش بینی سیل، خشکسالی و سامانه‌های بهره‌برداری از سیل و جریان های زیر قشری از جمله عناوین مورد توجه در این گروه می‌باشد .

* اهداف :
۱- بررسی و تحقیق در زمینه مولفه های مختلف چرخه آب در حوزه آبخیز و مطالعه فرآیندهای چرخه آب به منظور شناخت عوامل موثر درتولید رواناب، نفوذ و تبخیر و تعرق شناخت رفتار هیدرومتئولوژیکی حوزه های آبخیز،

۲- روش های توسعه منابع آبی ، روش های مناسب پایش و پیش بینی سیل ارائه روشهای مناسب برآورد متغیر های هیدرولوژیکی،

۳- بررسی و ارائه روش‌های بهینه مدیریت و بهره برداری از سیلاب ها به منظور توسعه کشاورزی و منابع تجدیدشونده و کاهش خسارات سیل و مقابله با اثرات خشکسالی،

۴- دستیابی به الگوهای مناسب جهت بهره برداری بهینه از سیلاب،
۵- افزایش پتانسیل بهره دهی مخروط افکنه‌ها،

۶- دستیابی به الگوهای مناسب جهت جلب مشارکت مردم در احیاء و مدیریت منابع طبیعی .

* وظایف :
۱- نیاز سنجی، شناخت مشکلات و تبیین اولویت های تحقیقاتی در زمینه هیدرولوژی و توسعه منابع آب،

۲- تدوین خط مشی کلی جهت تهیه طرح‌های تحقیقاتی،

۳- تعیین عناوین و اولویت های تحقیقاتی با توجه به نیاز واحدهای اجرایی و مسائل و مشکلات مبتلابه روز،

۴- تهیه و اجرای پروژه ها و طرح های تحقیقاتی در سطوح ملی و منطقه ای،
۵- ارزیابی، نظارت و پشتیبانی طرح های تحقیقاتی در حال اجرا در مراکز تحقیقاتی استان‌ها،
۶- پیش بینی و برنامه ریزی لازم جهت ارتقاء سطح علمی محققین

۷- تهیه، تدوین و ارائه یافته‌های تحقیقاتی

* اعضا: